Lựa chọn máy lọc nước phù hợp cho gia đình

Máy lọc nước trên thị trường đa dạng về chủng loại, nhà sản xuất và các chiêu marketing, nhưng tựu chung, chỉ có 2 loại với hai kỹ thuật lọc khác nhau. Loại đầu tiên là lọc vật lý, sử dụng các màng lọc để loại bỏ các tạp chất lớn. Màng lọc này được thiết kế đơn giản, sử dụng phổ biến trong tất cả máy lọc nước ở lõi lọc đầu tiên (thường được gọi là lọc thô). Loại thứ hai là lọc hóa học với cơ chế truyền nước thông qua một hoạt chất có khả năng loại bỏ các tạp chất gây hại và chỉ cho các phần tử nước tinh khiết đi qua.

Máy lọc nước sử dụng trong gia đình vì thế cũng chia làm hai loại: máy lọc sử dụng màng siêu lọc, than hoạt tính và máy lọc nước sử dụng màng RO (thẩm thấu ngược). 

Máy lọc nước sử dụng than hoạt tính

Máy lọc nước sử dụng than hoạt tính là loại phổ biến nhất.

Đây là loại được sử dụng phổ biến nhất trong các gia đình Việt Nam. Thành phần bên trong lõi lọc chủ yếu là than hoạt tính – một dạng carbon rất xốp với diện tích bề mặt bên trong phần tử lớn, chứa đầy các ngóc ngách, thu hút và bẫy các tạp chất hóa học thông qua quá trình hấp thụ. Vật liệu này rất tốt, giúp loại bỏ nhiều tạp chất phổ biến, bao gồm cả hóa chất gốc clo được đưa vào trong quá trình lọc nước của các nhà máy, một số loại thuốc trừ sâu và dung môi công nghiệp. Tuy nhiên, nó không thể đối phó với với nước có “độ cứng” (hay còn gọi là vôi hóa) cao, kim loại nặng, natri, nitrat, flo hoặc vi khuẩn. 

Do cơ chế hoạt động, các bộ lọc dùng than hoạt tính phải được thay thường xuyên, đặc biệt là với các nguồn nước không xuất phát từ nhà máy tiêu chuẩn. Thông thường, lõi lọc than hoạt tính phải thay khoảng 6 tháng một lần. 

Máy lọc nước sử dụng than hoạt tính không có hiệu quả khi lọc nước nhiễm phèn, nước sông, nước lợ hay nước giếng cũng như các nguồn nước nhiễm mặn do máy không thể lọc được vị mặn trong nước. 

Tuy nhiên, dòng sản phẩm này cũng có những ưu điểm, như không cần cắm điện khi sử dụng, giữ lại được các khoáng chất (nhưng sẽ bao gồm cả khoáng chất có lợi và hại), tỷ lệ nước lọc được là gần 100% – tức là gần như không có nước thải. Sản phẩm chủ yếu được khuyên dùng với các nguồn nước được cấp trực tiếp từ nhà máy đã được xử lý một phần từ trước.

Máy lọc nước sử dụng màng lọc RO thẩm thấu ngược

Chu trình lọc nước của một máy lọc RO tiêu chuẩn.

Công nghệ lọc RO được phát minh từ những năm 1950 và được phát triển hoàn thiện vào những năm 1970. Ban đầu chỉ sử dụng trong lĩnh vực hàng hải và vũ trụ của Mỹ, nhưng sau đó được áp dụng nhiều vào đời sống sản xuất như cung cấp nước tinh khiết cho sản xuất thực phẩm, dược phẩm, phòng thí nghiệm và gần đây là cho các máy lọc sử dụng trong gia đình. 

Một máy lọc nước RO tiêu chuẩn trải qua 5 giai đoạn lọc khác nhau (có thể gộp thành từ 2 đến 5 lõi tùy nhà sản xuất). Lớp lọc đầu tiên là PP (Polipropylen) giúp giữ lại tạp chất dạng cát, rong rêu, gỉ sắt. Lớp thứ hai là Carbon (UDF) hấp thụ ion kim loại nặng, khử hóa chất, độc tố. Lớp thứ ba là Carbon (CTO) giúp khử mùi, làm trong nước, cân bằng độ pH. Lớp thứ 4, quan trọng nhất là màng lọc RO với kích thước cặn lọc là 0,001 micromet giúp lọc thải vi khuẩn, giảm TDS, tạo ra nguồn nước tinh khiết. Lớp cuối cùng là than hoạt tính có tác dụng làm cho nước uống có vị ngọt mát tự nhiên. 

Lõi lọc RO thường có kích thước lớn, giá thành thay thế đắt.

Với lớp siêu lọc thẩm thấu ngược RO, nước thành phầm có chỉ số TDS (tổng chất rắn hòa tan) luôn rất thấp, thường chỉ trên dưới 10. Điều này cũng đồng nghĩa với việc nhiều khoáng chất có lợi trong nước cũng bị loại bỏ (nước khoáng thiên nhiên đóng chai thường có mức TDS cao hơn từ 30 đến 50). Người dùng nên sử dụng kết hợp với các nguồn nước khoáng hoặc chọn các loại thực phẩm để bổ sung khoáng chất có lợi cho sức khỏe. 

Máy lọc nước cũng có các nhược điểm khác như cần cắm điện liên tục trong quá trình lọc (cung cấp cho bơm áp suất cao qua màng lọc RO), tỷ lệ nước thải rất cao, có thể lên tới 70% (10 lít nước lọc chỉ thu được 3 lít nước sạch). Lõi lọc RO cũng có giá thành cao, lên tới hàng triệu đồng. Tuy nhiên, nước thành phẩm thường là nước uống được trực tiếp. 

Tuấn Hưng